Europe House во соработка со Умно.мк  ја креира рубриката „Надреден знак“ во која интелектуалци од одредена област пишуваат колумна на теми што нè засегаат.

Пишува: Драган Б. Костиќ, радионовинар и диџеј

Како и сè друго во светот, и музиката има свои циклични патишта и движејќи се по нив, се менува со општествените, културните, политичките, геополитичките состојби во дадени периоди. Особено со напредокот на технологијата што силно влијае врз промените што стануваат сè подинамични и побрзи, што дури обичниот човек не ги забележува, а ги прифаќа како неминовност. Од доминантните големи оркестри во четириесеттите и педесеттите години на минатиот век, со исклучителни инструменталисти и врвни пејачи, преку рокенролот во раните педесетти години, кој црпејќи влијанија од традиционалните вредности на блузот, џезот, европските музички одгласи донесени од татковините на новокреираните Американци, се создаваа неверојатни хибриди што се вткајуваа во традициите на многу земји. Надградувајќи се и менувајќи се.
Европа во одреден период талкаше зад тие промени, иако имаше извонредни музички урнеци во медитеранскиот мелозвук, во француската сансона, сè до појавата на бумот на британскиот бит, создаван врз сопствените традиционални музички вредности и увезеното прекуокеанско влијание на блузот, џезот, ритам и блузот. Битлс-експлозијата беше еквивалент на истата предизвикана од Елвис Присли во САД, еден неочекувано плоден излез за младите од двете страни на Атлантикот.

Европа како да се прероди, но како своевидна копија на британскиот музички бум. Од друга страна, низ сите популарни периоди се развиваше раниот рокенрол, претворајќи се во посодржинска форма позната како рок, а која почна да се облагородува со непрегледната река талентирани музичари. Тие ја кренаа хибридната можност на многу повисоко ниво на врзување на класичните европски вредности, класичната музика со сета агресија на моќниот ритмичен рок-инструментариум, креирајќи низа нови трендови кои содржински хетерогено се движеа низ времето.

До ова сегашно, кое под наплив на нетипични музички структури предизвикани, пред сè, од хип-хоп културата, не ретко создава квазимодо-креатури. Вредноста на музичката содржина почна драстично да опаѓа, таа не претставува генерално некој особен предизвик, станува инструмент за најплитка забава, без вредност и молскавична минливост. Без нови силни авторитетни личности што ќе предизвикаат нова река млади таленти. Новото време и неговата технологија се креатори на таквата безлична музичка структура која не е способна да биде почитуван двигател како коректор на општествени збиднувања. Бидејќи музиката не е исклучително само забава. Информираноста и едукацијата преку неа се битните фактори за нови предизвици, на нови музички едукатори, но кај нас не им се оддава некое позначајно внимание. Какви ученици, такви и идни професори од нив!

Неодамнешната музичка „Мајска сесија“ под покровителство и организација на Јуроп хаус Скопје покажа еден можен интересен пат, ајде нека е и првично патека по која може да се движи предизвикувачки едукативниот начин на дејствување. Каде во заштита на традиционалните вредности, кои не се само дел од минатото, туку можат да станат и основа за градба на идни содржини, покажа кавер форма како спој на генерации, времиња, подзаборавени вредности.

Пред сè, зачувување на македонското музичко наследство предадено од сегашните генерации за некои идни. Присутноста на платото на УКИМ, пред безмалку двеилјадна публика, кај многумина веројатно ја предизвика мислата дека убавото, доброто, квалитетното не минува, не замира, трае! Добрите одгласи на учесниците и публиката можеби ќе ги предизвикаат луѓето од Јуроп хаус, ќе ги инспирираат за нова испитна сесија на иста (или друга) локација, со други учесници. Успешната мајска секција покажа како треба да се работи со најискрена намера за унапредување на македонската (и севкупна) музичка култура, со императив. Не уништувај го старото, туку гради го новото врз цврстите темели.

Музиката е како глина, може да се обликува според сопствениот интелект и талентот кој сплотен со други такви може да креира и несонувани продукти. Затоа не смее да се заборави аксиомата дека ова што го знаеме е само капка, а преостанатото – море!

Europe House во соработка со Умно.мк ја креира рубриката „Надреден знак“ во која интелектуалци од одредена област пишуваат колумна на теми што нè засегаат

Пишува: Радмила Живановиќ, психолог-гешталт психотерапевт, Психотерапика

Менталното здравје е индивидуална и колективна одговорност. Она што го чувствувам лесно се прелева и влијае врз она што ќе го доживееш ти. Ние сме многу поповрзани отколку што можеби ќе дознаеме во овој краток живот… Многу попотребни и многу побитни. Менталното здравје како трансгенерациско патување го дефинира и озвучува полето во кое сите ние суштествуваме, чувствуваме, растеме, живееме и умираме. Тоа е цивилизациска придобивка на човечкиот род, но и на општествата во кои живееме, колективна инвестиција која се одржува и менува единствено низ системите на поддршка, валидизација и разбирање. Да се биде ментално здрав, значи да се пронајде начинот за неутрализација и процесирање на сите токсични деривати на живеењето: ниската самодоверба, чувството на немоќ, девалвацијата, очајот, невидливоста, пропаѓањето, зависта, срамот, вината. Затоа, менталното здравје бара многу повеќе меѓусебна доверба, стабилност, признание, можности и слобода да го правиме она што ни е најпотребно и она што е автентично наше. Сепак, малкумина успеваат да го искусат на овој начин во рамките на својот живот. Менталното здравје еродира и се фрагментизира под неодржливата и неиздржлива војна во арената на социјалните медиуми, под силното празнење на сите потиснати нагони, потреби и емоции. Сите сме дел од ова модерно ропство, од оваа егзибиција на некаквиси елити, од оваа поларизација на моите и твоите, на нашите и вашите. Едните – сиротите обременети со барањата да бидат постојано видени, слушнати и сакани, а другите – надмоќните спремни во секој момент да делат знаење, мудрост, вистина и благосостојба за другите. Но, секој длабоко несигурен за сопствените постигнувања, за сопствената сила и влијание, се чувствува како натрапник во сопствената реалност и на сопствениот успех.

Живееме во ера на длабока заспаност, по инерција се лепиме со сите содржини што ни даваат некаква смисла. Се движиме како кукла со тромото дрвено тело, која двапати ги осигурила конците на кукларот, а внатре сонува и дрско го чува само за себе тој наивен слободен свет. Механизмите на себеказнување, себеобвинување, деградирање, намалување и очајот се дел од нашето секојдневие. Ние не смееме да се израдуваме без да имаме милион причини, не смееме да се опуштиме и да бидеме задоволни без претходно на мал милиони начини да умреме во име на капитализмот и квазилиберализмот. Стануваме робови на сопствената празнина, која ја глорифицираме до тој степен што таа станува недостижна, а ние мали за да ја исполниме. Гладно гледаме во она што не сме наместо да погледнеме кај сме и кои сме.

Страв ни е да кажеме кои сме, страв ни е да кажеме и кои не сме. Во нас постојано орбитира стравот дека никој нема да сака да биде со нас, дека ќе бидеме исклучени, заборавени, оставени да си пресудиме самите, таа одамна искусена осаменост која ја еродира секоја клетка на жилавост. Тоа не е илузија. Ние навистина се плашиме да припаднеме, да се предадеме, да бидеме со некого, да растеме со некого. Не е секој непријател, но не е секој ниту пријател. Очајот и откажувањето демнеат хранети од тие постојани чувства на немоќ, заменливост, неважност, бесмисленост… Се сведовме на основни потреби, од кои едната, најсилната, е потребата да се заштитиме од животот.

За жал, ние немаме резервен живот! Овој живот ни е еден и единствен. Многумина зборуваат за човечката неповторливост, оригиналност, посебност и различност, а и многумина веруваат во можностите дека и покрај сè, успеваме да се разбереме, да се воодушевиме, да се промениме, да се вљубиме во другиот. Кога ќе погледнеш во сопствениот живот, што гледаш? Ајде сега погледни повторно, а што е она што избегнуваш да го видиш? Само преку прифаќање и разбирање на себеси, ќе стигнеме и до другиот. Енергијата на живеењето е ограничена, ние немаме неисцрпен извор. Добри сме сè додека пиеме од сопствениот извор, кога понекогаш им даваме и на другите да се напијат, кога понекогаш бараме и ние од нив. Многу полесна е живејачката кога имаме некој покрај нас, а кој не го сфаќаме за загарантиран, туку гледаме во неговата/нејзината одлука да го дели овој пат со нас. Животот секако се крши и не трае вечно и за многу од нас ќе зависи дали ќе одлучиме да останеме загледани во скршениот свет или, пак, ќе успееме да живееме со тој свет и да градиме со она што го имаме. Раната е простор за поврзување и разбирање, сила која нè осмислува и ни дава значење, како што животот е простор за значајни движења и чувствување и користење на силата и единственоста на секој од нас. Не плашете се да чувствувате, да доживувате, да дишете и да се радувате. Сè е тоа и за нас, луѓето!