Одржливата мода не е ограничена само на купување облека од еколошки свесни брендови, туку голем дел од целата философија подразбира учење како да го продолжите животот на парчињата облека кои веќе ги поседувате и да придонесете кон намалување на прекумерното производство на нова облека што никој нема да ја облече. 73% од произведената облека во моментов патува кон депонија или ќе биде спалена, а 95% од таа облека може да биде реуптребена или рециклирана. Што може да направиме за да се смени ова?
Сосема е природно да сакате да се подновите или да внесете нешто ново и возбудливо во вашата гардероба. Тоа не мора да значи поход кон продавниците за нова облека каде најчесто ќе најдете брендови за брза мода. Разменувањето облека, купувањето облека од втора рака (second-hand) и поправањето на облеката што веќе ја имаме се основните начини да си ја исполните желбата за нешто ново, без да „предизвикате“ повеќе отпад. Процесот на барање низ вашиот плакар за да одлучите што сакате да размените исто така помага да се направи увид во работите што ги сакате да ги чувате и носите.
Купувањето од втора рака ја пренасочува облеката да не заврши на депонија и ја намалува потребата за нова облека – со купувањето на едно веќе сакано (носено) парче облека се намалува неговиот јаглероден, отпаден и воден отпечаток за 82%!
Промените не се секогаш лесни за прифаќање и многу е веројатно дека модните ентузијасти меѓу вас верувале дека да се изгледа стилски значи да се биде тренди – да се купуваат нови парчиња облека со секој нов тренд. Повеќето од вас можеби и никогаш не купиле нешто од втора рака, ниту пак биле во некаква second hand продавница. Но, никогаш не е доцна да се усвојат нови добри навики, па со оглед на тоа дека септември е месецот на (кревање свесност за) облека од втора рака, придружете ми се во разбивањето на најчестите митови за купувањето облека од втора рака. Да се биде еколошки свесен и да се поддржува одржливата мода пред сѐ значи да се биде едуциран и информиран, па внимателно прибирајте ги информациите.
Станува збор за нашите потрошувачки навики и раскинување на кругот на импулсивно купување на парче веднаш штом пристигне новата колекција во продавниците на брендовите за брза мода (а прават по 52 колекции годишно!) Откако ќе го сфатите влијанието што го имате, откако ќе сфатите како некако сте престанале да ја цените убавата, добро изработена облека што била веќе сакана (pre-loved), била поправена или подарена, промената можеби нема да биде најлесна, но ќе биде добра – и за вас, и за планетата Земја.
МИТ#1 Нема да најдам ништо добро во продавница за облека од втора рака
Купувањето од втора рака е уметност сама за себе и целосно разбирам дека на прв поглед може да ви се чини како ништо да не е „добро“. Реалноста е дека повеќето продавници од втора рака не изгледаат како бутиците и продавниците на веќе познатите големи синџири за брза мода. Додека некои продавници за облека од втора рака може да изгледаат како магацини, има продавници и платформи каде внимателно се избираат парчињата по разни категории и посебно се изложуваат парчиња што се винтиџ или со исклучително добар квалитет. Надминете ги предрасудите и нурнете се во нешто ново! Се сеќавам кога првпат сум однела некого во продавница за облека од втора рака и најчесто ми кажувале: „Па ти ги наоѓаш веднаш убавите парчиња!“. Прашање е само кога ќе го изострите окото и ќе почнете да ги откривате скриените богатства. Треба само да „набилдате“ истрајност да ги најдете парчињата што ќе одговараат на вашиот стил.
МИТ #2 – Купувањето од втора рака е комплицирано
Купувањето од втора рака не е толку тешко и комплицирано како што можеби изгледа. Откако ќе ја сфатите идејата и ќе направите јасен план, всушност е прилично лесно. Првото нешто што треба да направите е да пронајдете неколку добри места и да се држите до нив некое време. Познавањето на видовите парчиња и квалитетот на облеката што ја добиваат продавниците е добар показател дека сте почнале да го откривате вашиот талент за купување од втора рака.
Друг совет е да се ослободите од фрустрацијата кога не наоѓате нешто: пазарењето од втора рака е уметност, а наоѓањето парче е вистинска награда. Толку сме навикнати постојано да купуваме, потоа премногу се фрустрираме кога заминуваме со празни раце. Реалноста е: подобро е внимателно да ја избираме нашата гардероба, отколку да се задоволиме со „можеби“ парчиња.
МИТ #3 – Нема да најдам интересни парчиња
Продавниците за винтиџ и облека од втора рака се веројатно најдобрите места за да најдете навистина уникатни парчиња. Парчиња од друга ера, од друга земја, од друга приказна, кои ќе дојдат и ќе додадат малку je ne sais quoi во вашата сегашна гардероба. Овие уникатни парчиња не само што ќе додадат „зачин“ во вашата гардероба, туку може да најдете и ретки парчиња што тешко се наоѓаат, а кои нивните претходни сопственици едноставно повеќе не ги носат. Тоа е веројатно една од најголемите награди при купување од втора рака: пронаоѓање на уникатно парче што ќе се истакне во нашата гардероба и поради кое ќе чувствуваме гордост што сме откриле такво богатство.
МИТ #4 – Нехигиенски е да се купува од втора рака
Некои луѓе не ја сакаат идејата за купување од втора рака, само затоа што облеката претходно била нечија. Реалноста е дека кога купувате нова облека, парчињата доаѓаат од производствените единици, а потоа поминуваат низ многу раце пред да стигнат до нас. Кога купувате од втора рака, облеката не само што била испрана, туку најчесто поминува и низ процес на дезинфекција. Освен ако не мислите дека јадеме во нови, штотуку отпакувани чинии секојпат кога одиме во ресторан, купувањето од втора рака не е понехигиенско од сите други активности кои редовно ги правиме.
МИТ #5 – Тешко е да ја направиш гардеробата навистина твоја
Купувањето облека што била претходно нечија не значи дека купувате гардероба на други луѓе. Всушност, ви помага подобро да го дефинирате вашиот вкус и да го направите секое парче ваше. Веќе саканата облека раскажува приказни, а давањето уште една шанса и втор живот само ќе ја направат нивната приказна уште поуникатна.
Вклучувајќи ги во вашата гардероба, им нудите на вашите second-hand парчиња нова средина, нова шанса да бидат во хармонија со вашиот стил и сегашните парчиња. Ќе научите да ја совладате уметноста на комбинирање старо и ново, винтиџ и модерно. Ќе научите да ја прифатите уникатната, персонализирана гардероба.
МИТ #7 – Можеби ќе заштедам, но нема да изгледам стилски
Уште не сум запзнала некој што ја совладал уметноста на купување од втора рака и не изгледал стилски. Има нешто во винтиџ парчињата што ќе привлече внимание и ќе ги натера луѓето да прашаат „Каде го најде тоа?“, на што со гордост ќе можете да одговорите „Винтиџ е“. Така, го добивате најдоброто од двата света: и стил, и заштеда!
МИТ #8 – Купувањето од втора рака е за оние кои не можат да си дозволат нова облека
Ова е можеби најчестиот мит што го слушам кај нас – впечатокот дека да се купува од втора рака значи дека лицето не може да се дозволи да купува нова облека. Покрај фактот дека се заштедува финансиски да купуваме од втора рака, тука би сакала да ја парафразирам коосновачката на Fashion Revlution, Орсола де Кастро, дека „кога купуваме од втора рака, не значи дека не можеме да си дозволиме (финансиски) да купиме нова, туку дека не можеме да си дозволиме (еко-свесно) да ја фрламе таа што веќе постои.
Автор: Александра Спасеска (https://www.instagram.com/aleksandrina_vezilka/)
Илустрација: Моника Стојановска (https://www.instagram.com/_moooki/)
